Ngày rằm tháng Giêng, hay còn gọi là lễ Thượng nguyên, là một trong những ngày lễ quan trọng nhất trong văn hóa Việt Nam. Theo các chuyên gia phong thủy, việc chuẩn bị cho mâm lễ và chọn khung giờ cúng đúng cách không chỉ thể hiện lòng thành kính mà còn giúp kết nối âm dương, mang lại may mắn cho gia đình trong suốt năm.
Ngày Rằm Tháng Giêng: Tầm Quan Trọng và Ý Nghĩa
Rằm tháng Giêng (ngày 15 tháng Giêng Âm lịch) không chỉ đơn thuần là ngày lễ, mà còn được xem như thời điểm để cầu nguyện cho sự bình an và thịnh vượng. Ông bà ta thường nói: “Cúng quanh năm không bằng rằm tháng Giêng” để nhấn mạnh tầm quan trọng của ngày này. Theo truyền thống, vào chính thời điểm trăng mọc, Đức Phật giáng lâm và ban phúc cho chúng sinh, vì vậy mọi người thường tổ chức cúng dường tổ tiên và thần linh với hy vọng nhận được sự phù hộ.
Năm 2025, rằm tháng Giêng sẽ rơi vào ngày thứ Tư, 12/2/2025 Dương lịch. Tuy nhiên, do bận rộn công việc, nhiều gia đình có thể lựa chọn cúng vào ngày 14 Âm lịch (tức ngày 11/2/2025). Theo lịch vạn niên, ngày 14 tháng Giêng năm 2025 thuộc ngày Tân Hợi, hành Kim, được coi là “bảo nhật cát lành” thích hợp cho các hoạt động tâm linh.
Khung Giờ Đại Cát Để Cúng Lễ
Theo phong thủy, khung giờ lên hương đẹp nhất trong ngày 14 Âm lịch bao gồm ba khoảng thời gian:
- Giờ Nhâm Thìn (7h-9h): Đây là thời điểm lý tưởng nhất để cầu nguyện, mong muốn mọi việc được thông thuận.
- Giờ Ất Mùi (13h-15h): Thời điểm này cũng được coi là tốt để thực hiện nghi lễ cúng.
- Giờ Mậu Tuất (19h-21h): Tuy không phải là khung giờ vàng nhưng vẫn là thời điểm chấp nhận được.
Bên cạnh đó, vào chính ngày rằm tháng Giêng, thời gian cúng lễ tốt nhất cũng được khuyến cáo là từ 7h đến 9h sáng. Chuyên gia phong thủy Phùng Phương khẳng định rằng, lên hương đúng thời điểm sẽ giúp mọi kêu cầu được tới thần linh và tổ tiên, dễ dàng được linh ứng.
Những Điều Kiêng Kỵ Trong Ngày Rằm Tháng Giêng
Ngoài việc chuẩn bị mâm lễ chu toàn và chọn giờ cúng đẹp, các gia đình cần lưu ý tránh một số điều kiêng kỵ sau đây để đảm bảo mọi điều tốt đẹp:
1. Không Cúng Thủ Lợn
Sử dụng thủ lợn trong mâm cúng trong ngày rằm tháng Giêng được coi là điều không may mắn. Bởi theo quan niệm dân gian, thủ lợn biểu thị cho sự không trọn vẹn. Thay vào đó, người ta thường chọn các món ăn như thịt gà, giò chả hoặc măng miến để dâng lên bàn thờ.
2. Không Dâng Cúng Hoa Quả Giả
Trong nghi thức cúng bái, việc sử dụng hoa quả thật không chỉ thể hiện sự chân thành mà còn biểu tượng cho sức sống và sự phát triển. Hoa quả giả, dù bắt mắt, nhưng thiếu đi ý nghĩa sâu sắc và sự sống động.
3. Không Để Thùng Gạo Trống Không
Một thùng gạo đầy ắp tượng trưng cho sự sung túc và thịnh vượng. Nếu trong nhà hết gạo hoặc thùng gạo gần hết, có thể mang lại vận xui cho cả năm.
4. Không Nói Tục, Chửi Bậy
Người dân cũng rất kiêng kỵ việc nói tục chửi bậy trong thời điểm này, bởi họ tin rằng điều này có thể mang lại những chuyện không hay trong tháng.
5. Kiêng Tiền Giả
Khi dâng cúng, gia chủ nên chú ý không đặt tiền giả hoặc tiền có nguồn gốc bất chính lên mâm cúng. Điều này không chỉ ảnh hưởng đến nghi lễ mà còn đến tài vận của gia đình.
6. Không Đến Nơi Có Âm Khí Nặng
Tránh xa những nơi có âm khí nặng như nghĩa địa hoặc nơi hoang vu, đặc biệt đối với những người có sức khỏe yếu, để không bị vận xui đeo bám.
7. Kiêng Sát Sinh
Ngày rằm tháng Giêng không nên sát sinh, giết mổ các vật nuôi. Ngoài ra, nên hạn chế ăn các món như thịt chó, thịt mèo trong ngày này.
8. Tránh Lẫn Lộn Mâm Lễ Chay và Mâm Lễ Mặn
Đối với những gia đình dâng lễ chay, cần tránh sử dụng đồ giả mặn. Khi dâng cúng gia tiên, gia chủ có thể linh hoạt lựa chọn giữa lễ chay hoặc lễ mặn, nhưng với bàn thờ Phật thì tuyệt đối không dùng lễ mặn.
Tóm lại
Ngày rằm tháng Giêng không chỉ là dịp để cầu nguyện cho gia đình mà còn là thời điểm để thể hiện lòng thành kính với tổ tiên và thần linh. Việc chuẩn bị cẩn thận về mâm lễ, chọn giờ cúng đẹp và tránh các điều kiêng kỵ sẽ giúp mang lại sự bình an và thịnh vượng cho cả năm.
